Hoe versterk je het vakmanschap van ambtsdragers in het decentraal bestuur, zodat ze om kunnen gaan met de grote uitdagingen die op hun afkomen? Welk waarden van vakmanschap zijn belangrijk bij opgaven als het herwinnen van vertrouwen van burgers of transities rond energie en voedsel? De publicatie Toekomstbestendig decentraal bestuur stimuleert burgemeesters, wethouders, raads- en Statenleden, waterschapbestuurders, griffiers, gemeentesecretarissen en rekenkamerleden te reflecteren op waarden van bestuurlijk en ambtelijk vakmanschap.

Uitdagingen

Het decentrale bestuur staat voor grote uitdagingen, zoals het herwinnen van vertrouwen van burgers in de politiek, schaarse ruimte in steden en landelijk gebied en de omgang met nieuwe technologie zoals AI. Deze ontwikkelingen vragen om een hernieuwde reflectie op de kernwaarden van vakmanschap binnen het decentraal bestuur.

Tabletboek

In het tabletboek staan compacte visualisaties die snel overzicht bieden. Het biedt niet alleen een analyse van de ontwikkelingen, maar ook concrete handvatten en denkrichtingen voor ambtsdragers om specifieke waarden van hun vakmanschap beter uit te dragen. Denk aan de suggestie om persoonlijke motieven en drijfveren bij standpunten en beslissingen te delen om de waarde authenticiteit te versterken.

Initiatief

Statenlidnu heeft een bijdrage geleverd aan de denksessies voor de totstandkoming van de publicatie. U kunt het tabletboek downloaden via onderstaande knop!

Als vereniging gaan we graag in gesprek over hoe wij u kunnen ondersteunen, wat uw verwachtingen van ons zijn en welke ideeën u voor ons heeft om het ambt en vakmanschap van Statenleden te verbeteren. Dit doen we tijdens onze koffiemomenten.

Op het online koffiemoment komt u uw collega-Statenleden uit andere provincies tegen, en kunt u samen een uurtje sparren over de dilemma's van het ambt. Zo krijgt u tips die u kunt meenemen voor uw Statenwerk.

Zeker voor tussentijds gestarte Statenleden is dit hét moment om kennis te maken met uw vereniging en alle activiteiten die we organiseren. Het eerstvolgende online koffiemoment is op 19 september, van 19.30 - 20.30 uur. Aanmelden kan via de knop hieronder!

‘Het moet van Brussel’, of ‘dat mag niet van Europa’. Het zijn argumenten die in de politiek nog wel eens gebruikt worden om te zeggen dat iets niet kan, of juist wel moet. Maar klopt dat ook altijd? Om daar meer inzicht in te geven organiseert Statenlidnu samen met het Huis van de Nederlandse Provincies de Masterclass Europa. In deze masterclass ontkrachten we mythes over ‘Brussel’ en leggen we uit wat u écht moet weten om op tijd invloed uit te oefenen.

Masterclass

In drie digitale avonden (10, 17 en 24 september) van 19.30-22.00 uur krijgt u een verdieping op de Europese thema’s die relevant zijn voor de provincies, de meest actuele ontwikkelingen na de Europese verkiezingen, achtergronden bij goede diplomatie en tips voor het effectief optreden vanuit Provinciale Staten.

LET OP: u volgt alle drie de avonden. Er kunnen maximaal 35 deelnemers meedoen dus wees er snel bij. Schrijf u alleen in als u ook alle drie de avonden kunt, zodat anderen niet onnodig op de wachtlijst worden geplaatst.

De waterschappen zijn de oudste bestuurslaag van Nederland. Al eeuwen beheren zij onze dijken en duinen, zorgen ze ervoor dat onze voeten droog blijven en beschermen ze de kwaliteit van ons oppervlaktewater. Door klimaatverandering hebben we steeds vaker last van droogte en wateroverlast. Dat maakt het werk van de waterschappen belangrijker dan ooit.

Meer weten over hoe de 21 Nederlandse waterschappen die uitdagingen aanpakken, en wat precies de relatie is tussen de provincie en de waterschappen? Bekijk dan onze nieuwe kennisclips die we samen met de Unie van Waterschappen hebben gemaakt.

Kennisclip 1 Wat doen de waterschappen

In onze eerste clip vertelt Meindert Smallenbroek hoe waterschappen in elkaar zitten en hoe ze hun belangrijke werk doen.

De landelijke beroepsvereniging voor Statenleden zoekt een nieuwe voorzitter. De huidige voorzitter, Harold van de Velde, zal eind 2024 afscheid nemen na de maximale zittingstermijn van twee periodes. Hij was de eerste gekozen voorzitter na het tijdelijke oprichtingsbestuur van de vereniging in 2017.

Het is de bedoeling dat op de Algemene Ledenvergadering van 1 oktober 2024 een nieuwe voorzitter wordt voorgedragen. Geïnteresseerde Statenleden worden gevraagd om vóór 1 augustus 2024 een sollicitatiebrief en CV te sturen naar info@statenlidnu.nl De gesprekken zullen eind augustus/begin september worden gevoerd.

Profiel

Een bestuurslid:

• Is in staat om vanuit de behoefte van Statenleden te bezien welke zaken voor de vereniging relevant zijn;
• onderschrijft de doelstelling en de aard van de vereniging;
• kan toezicht houden op de uitvoering van de beleidsuitgangspunten van de vereniging;
• is in staat om met de andere bestuursleden te werken als een team, is een teamspeler;
• kan het bestuursbeleid van de vereniging uitdragen;
• kan besturen op hoofdlijnen, weet afstand te bewaren tot de werkorganisatie, is niet gericht op het operationeel beleid;
• kan de balans bewaken tussen kritisch tegenspel en constructief samenwerken;
• is in staat strategische uitgangspunten te beoordelen, weet door het stellen van kritische vragen de werkorganisatie en vereniging een spiegel voor te houden;
• kan met vertrouwelijke gegevens omgaan.

Naast de genoemde functie-eisen voor bestuursleden gelden voor de voorzitter de volgende aanvullende functie-eisen en taken:

De voorzitter:

• is in bezit van bestuurlijke kwaliteiten, ervaring als bestuurder van een vereniging of toezichthouder is een pré;
• heeft ervaring met het aansturen bij een maatschappelijke organisatie of instelling;
• is in staat op een afgewogen manier de visie van de vereniging uit te dragen;
• is communicatief vaardig en in staat om voordrachten te geven en de media te woord te staan;
• kan gevoeligheden binnen en buiten het bestuur feilloos aanvoelen en die op een goede wijze adresseren en hiervoor oplossingen aandragen;
• is in staat om mensen te motiveren en de teamgeest binnen het bestuur en de organisatie te bevorderen;
• Is in staat om geschillen te beslechten vanuit een grondhouding die bij alle betrokkenen vertrouwen wekt;
• weet de behoeften van de leden om te zetten in een werkbare strategie die effectief en uitvoerbaar is;
• neemt initiatief om het beleid samen met de andere bestuursleden en het bureau verder vorm te geven;
• heeft een netwerk ten bate van de bestuursfunctie, zowel maatschappelijk als politiek-bestuurlijk;
• vertegenwoordigt het bestuur binnen de vereniging en daarbuiten op een constructieve en positieve wijze;
• draagt zorg voor het toelichten en verdedigen van bestuursbeleid op de Algemene Ledenvergadering en heeft de competenties om vergaderingen voor te zitten;
• Beschikt over voldoende tijd om de werkzaamheden als voorzitter uit te kunnen voeren.

Meer informatie:

Op zoek naar meer informatie of de achtergronden van de vereniging? Kijk dan op www.statenlidnu.nl en www.leerplatformstatenleden.nl. Bij specifieke vragen over het voorzitterschap kunt u contact opnemen met de huidige voorzitter, Harold van de Velde. Dat kan via h.vd.velde@zeeland.nl of 06-10127494.

Lees hieronder de reactie op het concept advies Beloning bezien van het adviescollege politieke ambtsdragers over de periodieke herijking van de financiële rechtspositie van politieke ambtsdragers en de toekomstige vergoeding voor uw Statenwerk.

In juni wordt in elke provincie de jaarrekening besproken. Het is een belangrijk moment in de planning en control cyclus voor u als Statenlid om uw controlerende taak uit te kunnen voeren. Hoe krijgt u grip op de jaarrekening? En hoe stuurt u bij aan de hand van een document dat vaak vol staat met meerjarige beleidsprogramma’s, investeringen en grote projecten?

Welke keuzes heeft u en hoe zijn keuzes al gemaakt? Wat betekent dit voor de opzet van en werken met de programmabegroting en jaarstukken? Hoe kunt u de samenhang herkennen tussen de jaarrekening, begroting en andere financiële documenten? En wat is de relatie tussen reserves, investeringen, risico's en beleid. Daarover ging het online college met Henk Boshove op 16 mei j.l. 'Hoe houdt u als Statenlid grip op de inkomsten en uitgaven van de provincie?'

Leeromgeving

Online college gemist? Deze is terug te kijken op het leerplatform van Statenlidnu of via onderstaande link.

U hebt als Statenlid per e-mail een korte vragenlijst ontvangen via overheidsdatabase Overheid in Nederland. Daarin vragen we naar uw ervaringen met verbale en fysieke agressie, en de steun die u daarbij kreeg. Met uw reactie hopen we de ondersteuning bij agressie te evalueren en verbeteren.

Anoniem

Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer tien minuten. U blijft anoniem, en uw antwoorden worden niet aan derden verstrekt. We hopen dat zoveel mogelijk Statenleden de enquête invullen, om zo goed mogelijk in beeld te krijgen wat jullie ervaringen zijn en hoe we onze ondersteuning kunnen verbeteren.

Mocht u geen link hebben ontvangen, dan kunt u deze aanvragen via info@overheidinnederland.nl. Namens de Wethoudersvereniging, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters en Vereniging Statenlidnu alvast hartelijk dank voor het invullen!

Meer informatie

• Rapport Bedreiging en bescherming: tussenevaluatie van de netwerkaanpak van het Netwerk Weerbaar Bestuur
• Dossierpagina Agressie en Intimidatie.

Contact met Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur

Wanneer u te maken krijgt met agressie en intimidatie kunt u op elk moment van de dag contact opnemen met het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur. Het Ondersteuningsteam is telefonisch bereikbaar op 070-3738314. U komt dan in contact met een van de vertrouwenspersonen. Statenlidnu is onderdeel van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur, dat zich bezighoudt met veiligheid van decentrale ambtsdragers.

Meld u nu aan voor onze online Algemene Ledenvergadering op 18 juni van 19.30-20.30 uur online! Laat u bijpraten over de actualiteiten over uw rechtspositie en het concept advies Beloning bezien van het adviescollege politieke ambtsdragers over de periodieke herijking van de financiële rechtspositie van politieke ambtsdragers en de toekomstige vergoeding voor uw Statenwerk.

Het bestuur van Statenlidnu nodigt alle leden van harte uit om deel te nemen!

Vrouwelijke politici in gemeentes, provincies en waterschappen zijn significant vaker slachtoffer van online agressie en geweld dan hun mannelijke collega’s. Dat blijkt uit onderzoek van Atria en Ipsos I&O. De onderzoekers namen onder meer online verbale agressie (schelden, kleineren of discriminerende opmerkingen), bedreiging en intimidatie (via e-mail of sociale media) onder de loep.

Hoewel er de afgelopen jaren steeds meer aanwijzingen zijn dat vrouwen in de politiek onevenredig vaak geraakt worden door haat, agressie en geweld in online media, is dit in het eerste grootschalige onderzoek naar de aard, omvang en gevolgen van zulk geweld.

Online geweld

De afgelopen jaren zijn er steeds meer aanwijzingen dat vrouwen in de politiek onevenredig vaak geraakt worden door haat, agressie en geweld in online media. In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken hebben onderzoeksbureau Atria en Ipsos I&O onderzoek gedaan naar online haat richting vrouwen. Om het probleem in kaart te brengen analyseerden Atria en Ipsos I&O de antwoorden op een enquête onder ruim 3.000 politieke ambtsdragers in het decentraal bestuur.

Gevoelige thema's

Rosalie Bedijn, bestuurslid van Statenlidnu en zelf lid van de Provinciale Staten Zuid-Holland, legt de nadruk op de politieke context van een politicus. Bedijn was eerder gemeenteraadslid, en ervaart een groot verschil in welke thema’s worden behandeld, en de mate waarin deze thema’s agressie en geweld uitlokken. Sinds enkele jaren behandelen de Provinciale Staten in Nederland thema’s die burgers van dichtbij raken. Bijvoorbeeld de stikstofcrisis, de woningbouw, of in Zuid-Holland de vervuiling door chemiebedrijf Chemours.

Toename online agressie

Bedijn ervaart een grote toename in media-aandacht voor de provinciale staten wanneer dit soort thema’s spelen, en een toename van online agressie en geweld gaat daarmee gepaard. Daar komt bij dat in de gemeenteraad, aldus Bedijn, de afstand tussen politicus en burger veel kleiner is dan in de staten. Burgers weten als het ware vaak waar het gemeenteraadslid woont. Een statenlid is anoniemer en op grotere afstand, en dit vergroot in de ervaring van Bedijn de kans dat agressie online wordt geuit.

Significant verschil

Uit het onderzoek blijkt dat 47% van de vrouwelijke decentrale politici online agressie of geweld heeft meegemaakt in de afgelopen 12 maanden, tegenover ruim 35% van de mannen. Het verschil is significant. En het blijft ook bestaan als er rekening wordt gehouden met andere verklarende factoren. Zoals de bestuurslaag waarin de politicus actief is of diens functie, politieke ervaring en politieke partij. Bijna een op de drie vrouwen geeft aan 3 of meer online incidenten te hebben meegemaakt in de afgelopen 12 maanden. Bij mannen is dat 22%.

Social media

Politici ervaren negatieve mentale en lichamelijke gevolgen van online agressie en geweld. Ruim één op de drie vrouwelijke politici geeft aan dat het meest recente incident hun socialemediagebruik beïnvloedt. Bij mannelijke collega’s is dat 27%. Ruim de helft van de vrouwelijke politici geeft aan dat het risico om in aanraking te komen met agressie en geweld invloed heeft op hun socialemediagebruik, ongeacht of zij zelf te maken hebben gehad met (online) haat. Bij mannen is dat 42%.

Eén op de tien

Een op de tien vrouwelijke politici heeft wel eens overwogen om te stoppen. Minister de Jonge van het ministerie van Binnenlandse Zaken vindt de conclusies verontrustend. “Ze onderstrepen de noodzaak om blijvend in te zetten op de weerbaarheid van in het bijzonder vrouwelijke politici.” Het ministerie gaat in gesprek met de belangenorganisaties van vrouwelijke volksvertegenwoordigers en andere partners om een steunpakket op maat samen te stellen en samen met het ministerie van JenV online interventies en handelingsperspectieven te ontwikkelen. Dit met als doel dat vrouwen en andere politici de benodigde bescherming krijgen en het politieke ambt aantrekkelijk blijft voor iedereen.

Meer informatie

• Kamerbrief over voortgang Programma Weerbaar Bestuur en Zicht op Ondermijning met daarin de reactie van minister De Jonge over dit thema.
• Rapport Bedreiging en bescherming: tussenevaluatie van de netwerkaanpak van het Netwerk Weerbaar Bestuur
• Onderzoeksrapport Ga aardappelen schillen of zoiets, onderzoek naar de omvang, aard en gevolgen van online agressie en geweld tegen vrouwelijke politici in Nederland
• Dossierpagina Agressie en Intimidatie.

Contact met Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur

Wanneer u te maken krijgt met agressie en intimidatie kunt u op elk moment van de dag contact opnemen met het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur. Het Ondersteuningsteam is telefonisch bereikbaar op 070-3738314. U komt dan in contact met een van de vertrouwenspersonen. Statenlidnu is onderdeel van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur, dat zich bezighoudt met veiligheid van decentrale ambtsdragers.

PCH-Vector//Getty Images

Meer Vrouwen in de Politiek, S.P.E.A.K. en PAC zijn in 2023 een intersectioneel netwerk voor vrouwelijke Statenleden gestart. Het doel van het netwerk is het enthousiasmeren, het samenbrengen en het creëren van een veilige omgeving om vrouwelijke Statenleden een plek te bieden om van elkaar te leren, elkaar te versterken en met elkaar te verbinden. Op dit moment heeft dit netwerk 24 leden. Dit jaar wordt het netwerk verder uitgebreid. Vrouwelijke Statenleden, inclusief fractievolgers en commissieleden en fractievertegenwoordigers worden daarvoor van harte uitnodigt voor de webinar op 13 juni a.s. De webinar vindt plaats van 20.00 tot 21.30, met een inloop vanaf 19.45. Het thema van de bijeenkomst is: Hoe om te gaan met haantjescultuur? 

Klik hier om aan te melden.

Alma Broekmaat, regisseur Veilig Publieke Taak Utrecht

Waar trek je de grens als het gaat om agressie, intimidatie en andere vormen van gedrag die (ontoelaatbare) invloed proberen uitoefenen op keuzes in de lokale of provinciale democratie? Een van de instrumenten is om te werken met een weerbaarheidsnorm. Diverse provincies hebben zo’n norm opgesteld om zo bestuurders, volksvertegenwoordigers en ambtenaren houvast te bieden in hun werk voor de publieke zaak, met name als het gaat om ondermijning.