Integriteit
Integere politici en ambtenaren zijn een basisvoorwaarde voor het vertrouwen van de inwoner in hun provincie. Toch zagen of vermoedden bijna vier op de tien politieke ambtsdragers niet-integer gedrag. Dat blijkt uit de Monitor Integriteit en Veiligheid 2024. Belangenverstrengeling en het meestemmen over zaken waarbij men een persoonlijk belang heeft, zijn in dat onderzoek de meest genoemde vormen.
Om de integriteit hoog te houden staan allereerst individuele politici en ambtenaren aan de lat. Integriteit is essentieel om uw publieke taak als volksvertegenwoordiger goed uit te kunnen oefenen. Het gaat immers om het gezag van de overheid en het vertrouwen daarin. Daarom gaat onze nieuwe kennisclip over precies dat onderwerp. Cedric van Horssen, coördinerend beleidsmedewerker van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, vertelt over onder meer het belang van integriteit, mogelijke provinciale accenten op integriteitsbeleid, de spanningsvelden en de keuzes waarvoor u als Statenlid kunt komen te staan: hoe gaat u om met dilemma's rond lobbyfuncties, nevenfuncties, geschenken en geheimhouding?
Handboek integriteit
Integere politici en ambtenaren zijn een basisvoorwaarde voor het vertrouwen van de inwoner in hun provincie. Integriteit heeft ook alles te maken met kwaliteit en professionaliteit. Om de integriteit hoog te houden staan allereerst individuele politici en ambtenaren aan de lat. Daarnaast zijn Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten samen verantwoordelijk voor een goed integriteitsbeleid en het periodiek agenderen van het thema integriteit.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft ter ondersteuning van onder andere Statenleden een Handreiking Integriteit voor politieke ambtsdragers van decentrale overheden uitgebracht. Statenlidnu heeft een bijdrage geleverd aan het nieuwe Handboek integriteit en heeft zitting gehad in de begeleidingscommissie.
Kennisclip Integriteit
Monitor Integriteit en Veiligheid
In de Monitor Integriteit en Veiligheid worden ervaringen van politieke ambtsdragers en medewerkers met (vermoedens van) integriteitsschendingen binnen gemeenten, provincies en waterschappen onderzocht. Bekijk hieronder het deelrapport integriteit.
Integriteit bespreekbaar
Uit de Monitor Integriteit en Veiligheid 2024 blijkt dat er binnen decentrale overheden structureel meer aandacht is voor integriteit, waar dat eerder meer gekoppeld was aan actuele kwesties en incidenten. Tegelijkertijd volgt uit de monitor dat bijna vier op de tien politieke ambtsdragers getuige was of dacht te zijn van niet-integer gedrag bij collega-ambtsdragers. Daarom is een wetsvoorstel in voorbereiding waarmee het verplicht wordt om een risicoanalyse integriteit uit te voeren voordat wethouders, gedeputeerden en dagelijks bestuursleden van de waterschappen benoemd worden. Om decentrale overheden daarbij te ondersteunen is een handreiking voor de omgang met (vermoedens van) integriteitsschendingen ontwikkeld.
Het doel van de Handreiking voor de omgang met (vermoedens van) integriteitsschendingen is om praktische handvatten te bieden bij de behandeling van vermeende of daadwerkelijke integriteitsschendingen. Een duidelijke en zorgvuldige opvolging als er sprake is van een vermoeden van een integriteitsschending is voor alle betrokkenen van belang. De handreiking kan ook behulpzaam zijn als er sprake lijkt van intimidatie via juridische procedures. Zie voor meer informatie over bestuurlijke integriteit en praktische instrumenten het Handboek integriteit.
Zelftest Integriteit
Om politieke ambtsdragers te helpen reflecteren op integriteitskwesties heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken een Zelftest Integriteit ontwikkeld, als aanvulling op het Handboek Integriteit.
De Zelftest is een digitale vragenlijst die Statenleden in kunnen vullen om te reflecteren op hoe zij omgaan met kwesties en keuzes die raken aan hun integriteit. Aan het eind van de test geeft een persoonlijke rapportage inzicht in factoren die invloed hebben op integer handelen. Denk hierbij aan factoren als intrinsieke motivatie en persoonlijkheid, omgevingsfactoren en het mentaal welbevinden. Werken aan integriteit is een doorlopend proces dat niet ophoudt bij het conformeren aan geldende wetten en regels. Deze zelftest kan helpen om het gesprek aan te gaan en uzelf op dit aspect te blijven ontwikkelen.
De Zelftest Integriteit vindt u in het Handboek Integriteit, of via de website van het Ministerie van BZK.
Moreel kompas
Statenlidnu heeft een handreiking voor Statenleden op laten stellen door CAOP. Het is onmiskenbaar dat integriteit een wezenlijk onderdeel is van de kwaliteit van het werk van Statenleden.