In Provinciale Staten wordt er volop gedebatteerd over energievraagstukken: een overvol stroomnetwerk, nieuwe vormen van opwekking en de inpassing in het landschap. Alle ontwikkelingen op dit onderwerp nemen een vlucht. Een paar jaar terug hebben alle Provinciale Staten Regionale Energie Strategieën (RES) vastgesteld en nu wordt volop gewerkt aan de uitvoering en in sommige provincies aan een nieuwe versie, de RES 2.0 Herijking.

Voor u als Statenlid is de RES een stukje van de grote energiepuzzel. Hoe ziet die totale puzzel eruit, wat is de samenhang met andere plannen en vooral: hoe kunt u als Statenlid grip houden op deze belangrijke ontwikkelingen? Volg het webinar van Statenlidnu in samenwerking met het Nationaal Programma RES en het IPO op 8 februari van 19.30-20.30uur!

We scheppen eerst samen met Peter Schmeitz (manager Energie en Leefomgeving bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat) en Marieke Hofstee (programmamanager klimaat en energie bij het IPO) orde in de “energiechaos”. Hoe hangen diverse onderwerpen en plannen met elkaar samen?

Vervolgens staan we stil bij het overvolle stroomnetwerk, netcongestie, met Eelco de Vink (gebiedsregisseur Energietransitie bij Stedin). Wat is netcongestie precies en wat kun je eraan doen? Hebben Staten een rol en welke is dat? We verkennen de mogelijkheden om invloed uit te oefenen.

Samenwerking staat centraal bij de energietransitie want Provinciale Staten besluiten er niet zelfstandig over. In de RES-regio’s werken provincies, gemeenten en waterschappen samen vanuit ieders rol en verantwoordelijkheid. Met Peter Kerris (Statenlid in Gelderland) gaan we in gesprek over dilemma’s bij deze samenwerking en hoe u als Statenlid in de soms weerbarstige praktijk een goede rol kan vervullen. 

In deze masterclass staat de positie van Provinciale Staten ten opzichte van Gedeputeerde Staten, andere overheden, maatschappelijke en private spelers centraal. Tegenwicht bieden aan Gedeputeerde Staten is een steeds terugkerende uitdaging voor Provinciale Staten. De verhouding met andere overheden heeft aan urgentie gewonnen in een meerlagig Europa, waarin de nationale overheid regelmatig aan provincies de nadere uitvoering van Europese wetgeving overlaat. En provincies zijn nauw verbonden in allerlei beleidsnetwerken met publieke én private spelers. Staten worstelen daarmee, zo rapporteren ook provinciale rekenkamers. Wat kunnen Staten en Statenleden nog voor hun inwoners betekenen in hun kaderstellende en controlerende rol in deze situatie? Alle reden dus voor een masterclass over wie de ‘baas’ is in de provincie. 

Meer informatie

De masterclass bestaat uit drie online sessies. We bieden de masterclass aan op:

- Dinsdagen 23 januari, 6 februari en 27 februari 2024 19.30-22.00u online
- Dinsdagen 23 april, 14 mei en 28 mei 2024 19.30-22.00u online

De docenten zijn Harmen Binnema en Hans Vollaard, die eerder een aantal zeer gewaardeerde masterclasses verzorgden voor Statenleden in opdracht van Statenlidnu. Informatie over het programma van de masterclass en de wijze van aanmelden vindt u via deze link. 

Beide masterclasses zijn volgeboekt. U kunt zich registeren voor de wachtlijst voor de masterclass met startdatum 23 april. Zodra er een plek vrijkomt nemen we contact met u op.

Op 1 januari 2024 is de nieuwe omgevingswet van kracht. Voor u als Statenlid gaat dat grote gevolgen hebben. Hoe zat het ook alweer met die nieuwe wet? Welke veranderingen voor provincies komen er? En vooral: hoe kunt u als Statenlid grip houden op belangrijke onderwerpen?

Deze onderwerpen kwamen aan bod in de webinar grip op de omgevingswet. Co Verdaas hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft en aanstaand Deltacommissaris gaf inzicht in het fenomeen gebiedsontwikkeling, Peter Jasperse programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling Interprovinciaal Overleg zoomde in op de betekenis van de Omgevingswet voor PS en GS, Edo Kort programmamanager Directie Ruimte en Leefomgeving Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vertelde over de landelijke Nota Ruimte en tot slot gaf Odile de Man Statenlid Provincie Utrecht concrete tips voor uw rol als Statenlid. De presentaties van de sprekers kunt u hieronder downloaden. De webinar kunt u terugkijken in de leeromgeving of via onderstaande link.

Meer informatie

Ook kunt u de handreiking gebiedsontwikkeling met inzichten en tips voor Statenleden als hulpmiddel gebruiken voor het mede vormgeven van onze leefomgeving. Eveneens heeft de Rekenkamer Oost-Nederland recent een interessant onderzoek gepubliceerd, waarin de lessen uit gebiedsprocessen worden beschreven.

In de leeromgeving zijn een aantal interessante kennisdocumenten voor uw Statenwerk toegevoegd. Peter van den Berg redacteur van een serie handboeken voor het openbaar bestuur, waaronder het Handboek Statenleden, gereedschapskist voor het betere Statenwerk heeft het kennisdocument Staats- en provincierecht geschreven. Ook treft u diverse checklists en formats aan voor de inzet van uw instrumenten als Statenlid en effectief vergaderen met de fractie uit het Handboek Statenleden.

Nieuw in de leeromgeving:

• Checklist en formats voor de inzet van instrumenten
• Effectief vergaderen met de fractie
• Infographic Huis van de Nederlandse Provincies
• Kennisdocument Staats- en provincierecht
• Verklarende woordenlijst voor uw Statenwerk

Handboek voor Statenleden

Alle Statenleden hebben voor een goede invulling van hun ambt het Handboek Statenleden, gereedschapskist voor het betere Statenwerk, ontvangen na hun installatie in een welkomstpakket van Statenlidnu.

Ook alle tussentijds startende Statenleden ontvangen het handboek in een welkomstpakket. Heeft u nog geen welkomstpakket ontvangen, geeft u dit dan door via uw griffie.

Voor overige geïnteresseerden is het Handboek Statenleden te bestellen bij de uitgeverij Berghauser Pont.

Voor de zomervakantie hebben we een uitvraag gedaan welke nieuw gekozen Statenleden behoefte hebben aan een ervaren Statenlid als buddy. Dit met het doel om het ambt als Statenlid nog beter uit te kunnen voeren. Iets wat we als vereniging graag stimuleren. Het is leuk om te zien dat er zoveel animo is vanuit zowel buddy’s als nieuwe Statenleden.

We hebben inmiddels zo’n 100 nieuwe Statenleden gekoppeld aan een (oud-)Statenlid uit een andere provincie en van een andere partij. Het is aan de mensen zelf om afspraken te maken over hoe je het contact wil laten verlopen en de frequentie. 

Wilt u ook nog meedoen aan het buddynetwerk? Stuur een e-mail naar secretariaat@statenlidnu.nl dan zorgen wij voor de match.

Naar aanleiding van de eerdere masterclasses zijn kennisclips gemaakt. In de kennisclips geven Hans Vollaard en Harmen Binnema hun inzichten mee over volksvertegenwoordiging in de provincie en stakeholders en participatie.

Kennisclip Volksvertegenwoordiging in de provincie

Volksvertegenwoordiging in de provincie: wat is dat? Hoe gaat dat nu? En wat zijn aandachtspunten. Deze vragen komen aan bod in deze kennisclip. In de Provinciewet artikel 7 staat dat Statenleden en Provinciale Staten de gehele bevolking van de Provincie vertegenwoordigen. Maar wat houdt dit nu in? Hans Vollaard, Politicoloog aan de Universiteit Utrecht, legt in deze kennisclip uit wat volksvertegenwoordiging eigenlijk is, hoe dit invulling krijgt door Statenleden en de Staten als geheel en wat de aandachtspunten voor Statenleden daarbij zijn om de provinciale democratie een noodzakelijke impuls te geven.

Kennisclip Stakeholders en participatie

Naar aanleiding van de eerdere masterclasses zijn kennisclips gemaakt. In de kennisclip Stakeholders en participatie gaat Harmen Binnema, Bestuurs- en Organisatiewetenschap Universiteit Utrecht, in op de betekenis en rol van kaderstelling en controle en hoe dit werkt binnen het netwerkbestuur. Daarnaast geeft hij aan hoe de betrokkenheid van stakeholders en participerende inwoners in de praktijk vorm krijgt en hoe u daar als Statenlid effectief op in kan spelen. Daarbij worden voorbeelden van instrumenten en momenten gegeven om invulling aan kaderstelling te geven.

Ga aan de slag met de ontwikkeling van uw politieke debatvaardigheden en ontvang persoonlijke feedback van Debat.NL! Statenlidnu heeft samen met Debat.NL de module Politieke Debatvaardigheden Provinciale Staten ontwikkeld om uw debatvaardigheden te verbeteren middels op maat gemaakte animaties, hand-outs en persoonlijke video-feedback op uw betoog en interruptie.

De gehele Statenperiode maart 2023 tot aan de volgende verkiezingen kunnen Statenleden een account aanvragen om persoonlijke feedback te ontvangen. Uw licentie is een jaar geldig. Dit betekent dat als u start een jaar de tijd heeft om de module te volgen en persoonlijk feedback te ontvangen. De kosten voor de licenties voor Statenleden zijn via de provincies betaald, waardoor er voor u geen extra kosten zijn.

Wat kunt u verwachten?

Een sterk debat

Laten we beginnen. Het agendapunt is aangekondigd, de fracties zijn aanwezig en nu vraagt de voorzitter wie het woord wil nemen. Alle ogen zijn op u gericht. Tijd om te schitteren. In de module Politieke Debatvaardigheden nemen we u mee aan de hand van verschillende animaties, hand-outs en door persoonlijke feedback op uw betoog en interruptie ontwikkelt u uw politieke debatvaardigheden en om scherp te zijn in het debat.

Een overtuigend betoog

U leert het onderscheid tussen overtuigen en verleiden. Zodat u in elk debat de juiste toon treft. Voor een uitstekende opbouw van uw verhaal leert u de wet van AAA en de cruciale onderdelen Probleem - Oplossing - Gevolgen. Niet alleen gelijk hebben, maar ook gelijk krijgen? Maak dan gebruik van de beproefde tactiek van het Tactisch twijfelen. 

De kunst van het vragen stellen

Debatteren doet u nooit alleen. Daarom leert u in de kunst van het vragen stellen slim, snel en scherp interrumperen met actieve en passieve interrupties. En omdat u nooit alles kunt weten leert u het onderscheid tussen politieke en technische vragen.

Persoonlijke feedback op uw betoog en interruptie

Wat voor debater bent u eigenlijk? Doe de Debattest en ontdek meteen uw zwakke plekken. Nodig anderen uit voor uw allereerste 360 graden Debat-assessment. En ontvang feedback op uw betogen en interrupties van ervaren trainers. Zo groeit uw overtuigingskracht en maakt u merkbaar meer impact.

Certificaat

Na afronding ontvangt u uw certificaat politieke debatvaardigheden.

Voor burgemeesters, wethouders en bestuurders in provincies en waterschappen is het per 1 januari 2024 mogelijk om passende beveiligingsmaatregelen te treffen. Op die manier moeten zij hun ambt veilig kunnen uitoefenen zonder zorgen over eigen veiligheid of dat van partner of gezin. Raadsleden en Statenleden zijn uitgesloten van deze regeling. Aan raadsleden en Statenleden belooft de minister betere beveiligingsmaatregelen. Dit blijkt uit een brief die minister van Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge aan de Tweede Kamer heeft gestuurd over de nieuwe regeling beveiligingsmaatregelen decentrale bestuurders.

Volksvertegenwoordigers

Beveiligingsmaatregelen op maat voor bestuurders worden door Statenlidnu toegejuicht. Voor Statenleden en raadsleden dienen die ook getroffen te worden, zo was de boodschap van Statenlidnu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers. Dat ook volksvertegenwoordigers steeds meer te maken krijgen met vormen van agressie en geweld, wordt door de minister toegegeven.

Belofte

“Ik vind het van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat decentrale volksvertegenwoordigers hun ambt veilig en vrij van oneigenlijke druk kunnen uitoefenen. Daarom zal ik bovenop de bestaande acties vanuit het programma weerbaar bestuur samen met de politie en het openbaar ministerie op zoek gaan naar manieren om de veiligheid van deze groep nog verder te verbeteren. Hierover zal ik uw Kamer in de loop van 2024 informeren’, zo laat de minister weten in zijn brief aan de Tweede Kamer.

Individuele beoordeling

Statenleden en raadsleden kunnen daarom voorlopig geen beroep doen op de regeling die per 1 januari 2024 wel van kracht wordt voor bestuurders in gemeenten, provincies en waterschappen. Bestuurders krijgen voortaan bij agressie en intimidatie een persoonlijk beveiligingsadvies op basis van individuele veiligheidsrisico’s. Zo kunnen beveiligingsmaatregelen op maat getroffen worden.

Passende maatregelen

De passende maatregelen voor bestuurders kunnen zijn: fysieke en elektronische maatregelen in en om het huis, zoals een vrijstaande brievenbus, een alarmsysteem, maar ook bewustwording rond online vindbaarheid en vervoer. De afspraak is dat het advies voor de maatregelen door de gemeente wordt overgenomen. Voor de uitvoering van de regeling stelt het ministerie 2,5 miljoen euro beschikbaar. De afspraken zijn gemaakt binnen het programma Netwerk Weerbaar Bestuur.

Cijfers

Steeds meer decentrale politie ambtsdragers hebben te maken met agressie, intimidatie en geweld. Uit de Monitor Integriteit en Veiligheid blijkt dat in 2022 bijna de helft (49%) van de decentrale politieke ambtsdragers te maken heeft gehad met agressie of intimidatie. De cijfers voor politieke ambtsdragers van provincies liggen nog wat hoger. In 2022 heeft 59% van de politieke ambtsdragers in provincies te maken hadden met agressie of geweld. Deze cijfers zijn ronduit zorgelijk. Zoals ook uit het onderzoek blijkt, hebben incidenten van agressie en intimidatie invloed op het werkplezier en de geestelijke gezondheid van ambtsdragers.

Meer informatie

• Voor de Kamerbrief van de minister klik hier.
• Voor de Regeling beveiligingsmaatregelen decentrale bestuurders en de toelichting klik hier.
• Wie te maken krijgt met bedreigingen, intimidatie en agressie kan bellen met het Ondersteuningsteam Netwerk Weerbaar Bestuur.

Statenleden hebben een belangrijke rol bij het mede vormgeven van onze leefomgeving. Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) van de TU Delft en Statenlidnu hebben gezamenlijk een handreiking uitgebracht met inzichten en tips over gebiedsontwikkeling voor Statenleden.

Met deze beknopte handreiking worden Statenleden op weg geholpen bij het invullen van hun rol in het mede vormgeven van onze leefomgeving. Er wordt inzicht gegeven in het fenomeen gebiedsontwikkeling, dat raakt aan tal van provinciale portefeuilles: Ruimtelijke Ontwikkeling/Ordening, Wonen, Landelijk Gebied, Mobiliteit, Energie, Klimaat en Duurzaamheid (al kunnen de namen per provincie verschillen).

De handreiking dient als hulpmiddel om overzicht te bieden en om Statenleden op weg te helpen bij het vervullen van hun rol in gebiedsontwikkeling. Dit vraagt om de nodige kennis en het maken van belangrijke keuzes over woningbouw, klimaatadaptatie, de energietransitie en mobiliteit en vooral de samenhang daartussen. Het gaat om keuzes die soms pas over 15 jaar zichtbaar zijn. Naast een uitleg over de drie rollen van Statenleden wordt ingezoomd op de provincie als ruimtelijk regisseur en de onderlinge verhoudingen tussen Rijk, provincie en gemeenten. Ook worden er tips gegeven voor uw rol als Statenlid. 

Dinsdagavond 28 november

19.30 - 20.30 uur online

Op 1 januari wordt de nieuwe Omgevingswet van kracht. Voor u als Statenlid gaat dat grote gevolgen hebben. Hoe zat het ook alweer met die nieuwe wet? Welke veranderingen voor provincies komen er? En vooral: hoe kun je als Statenlid grip houden op belangrijke onderwerpen? Tijdens het webinar van Statenlidnu op 28 november krijgt u in een uur alle relevante informatie. 

In dit webinar gaan we ook in op landelijke ontwikkelingen rondom de Omgevingswet, de Nationale Omgevingsvisie en de landelijke opdracht die provincies hebben gekregen om een ruimtelijke puzzel te maken. 

Co Verdaas, hoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft biedt inzicht in het fenomeen gebiedsontwikkeling. Dit raakt aan tal van provinciale portefeuilles: ruimtelijke ordening, wonen, landelijk gebied, mobiliteit, energie, klimaat en duurzaamheid. Dhr. Verdaas is recent voorgedragen als opvolger van Deltacommissaris Peter Glas.   

Peter Jasperse, programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling, Water en Wonen bij het IPO, licht toe wat er verandert voor Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten bij de invoering van de omgevingswet en gaat in op de wisselwerking tussen gemeenten en provincies. Samen met Odile de Man, Statenlid in Utrecht, zoomen we in op de rol van een Statenlid en Provinciale Staten bij de omgevingswet met concrete tips om uw ambt zo goed mogelijk in te vullen. Het ministerie van BZK praat u bij over de Nationale Omgevingsvisie en de ruimtelijke puzzel. 

Statenlidnu is dé Nederlandse Vereniging voor Statenleden en vormt het landelijk netwerk van Statenleden. Het doel van Statenlidnu is Statenleden en Provinciale Staten sterk en krachtig in positie te brengen. Van de 572 Statenleden in Nederland is 97% lid van Statenlidnu. Het bestuur van Statenlidnu bestaat uit 6 Statenleden en het bureau uit een directeur, communicatiemedewerker en een medewerker bijeenkomsten.

Als communicatiemedewerker geef je actief en praktisch invulling aan de communicatieactiviteiten voor de vereniging. Je hebt affiniteit met het ondersteunen van Statenleden en zet je communicatieskills graag in voor sterke Staten. Samen met de directeur en de medewerkers lever je een belangrijke bijdrage om onze vereniging te ondersteunen.

Werkzaamheden zijn onder andere:

• Ontwikkelen en uitvoeren van de communicatiestrategie van Statenlidnu;
• Proactief relevant nieuws en overige content delen op onze website en sociale mediaplatforms van Statenlidnu;
• Schrijven van persberichten, nieuwsbrieven en andere communicatiematerialen;
• Ondersteunen bij de organisatie van evenementen en bijeenkomsten;
• Opbouwen van relaties met media en andere stakeholders.

Wat vragen we van onze kandidaat-communicatiemedewerker:

• Goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden;
• Ervaring met het beheren van sociale mediakanalen en website beheer;
• Vaardig in het creëren van diverse soorten content;
• Creatief, proactief en in staat om zelfstandig te werken;
• Een MBO+/HBO werk- en denkniveau;
• Een helder overzicht hebben van de verschillende activiteiten van de vereniging.

Arbeidsvoorwaarden:

Het betreft een functie voor 4 uur per week. Het uurtarief is afhankelijk van ervaring en opleiding. De werkzaamheden kunnen zowel middels een arbeidsovereenkomst of op Zzp basis worden verricht. Je zult veel vanuit huis werken. Daarnaast bespreken we graag welke talenten je nog meer bezit, zodat we samen kunnen kijken hoe je deze optimaal in kunt zetten.

Informatie en solliciteren:

Voor meer informatie of om direct te solliciteren kun je mailen naar info@statenlidnu.nl Je sollicitatie in de vorm van een motivatiebrief en een curriculum vitae kun je voor 26 oktober 2023 sturen t.a.v. Yvon van Loon, directeur Statenlidnu.

Tijdens de webinar ‘Nieuwe Staten, nieuwe provinciale belastingen?’ op dinsdag 26 september 2023 nam Bijzonder Hoogleraar Arjen Schep van het Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale Overheden Statenleden mee in de wereld van de alternatieven. Welke opties liggen voor om de toekomst van de provinciale belastingen vorm te geven?

Marianne van den Berg, hoofd Bekostiging Binnenlands Bestuur bij het ministerie van BZK was aanwezig om antwoord te geven op de actualiteiten vanuit de Rijksoverheid.

Vanaf nu is de webinar terug te kijken via leerplatformstatenleden.nl. In het menu kiezen voor ‘webinars’. Ook kunt u de webinar terugkijken via onderstaande button. De presentatie van Bijzonder Hoogleraar Arjen Schep van het Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale Overheden is hieronder te downloaden.