In 2016 deed de provincie Flevoland, onder leiding van Jacques Wallage, onderzoek naar vernieuwende werkwijzen. Hieruit kwamen zeven adviezen voor een constructieve dialoog. Franco Achtien is Statenlid voor de VVD. Judith Goudriaan is Statenadviseur. Zij geven een toelichting en hun visie op een aantal verbeteringen, waaronder rapporteurschap, startnotities en de gebiedstafels.
Rapporteurschap
De rapporteur van Provinciale Staten (PS) verzamelt kennis en informatie in en buiten het provinciehuis. Bijvoorbeeld door gesprekken, vergaderingen en werkbezoeken. Dat doen de rapporteurs momenteel voor drie onderwerpen:
- Zorg in de regio Flevoland
- Omgevingsdienst Flevoland en Gooi- en Vechtstreek
- Metropoolregio Amsterdam (een samenwerkingsverband van 32 gemeenten en 2 provincies)
Judith: “De rapporteur levert een zinvolle bijdrage aan het voorbereidend debat in de commissie. Het voordeel is ook dat statenleden niet meer alleen afhankelijk zijn van de informatie die het college geeft.”
Startnotities
Provincie Flevoland werkt met startnotities volgens een vast format. In de startnotitie worden kaders toegelicht en voorgestelde beslispunten verduidelijkt. PS kan zich zo een goed oordeel vormen over de voorgestelde beslispunten in de startnotitie.
Franco: “Ik vind de startnotitie een goed instrument, omdat het ons als PS een eerste beeld geeft bij de start van een proces. Zo kunnen wij de bestuurder kaders meegeven, de algemene tendens in de staten peilen en bekijken hoe we de burger/de omgeving erbij betrekken.”
Gebiedstafels
Voor belangrijke onderwerpen organiseert de provincie Flevoland ‘gebiedstafels’. Bijvoorbeeld voor stikstof. De provincie vraagt verschillende organisaties, sectoren en belanghebbenden om mee te denken vanuit een opdracht. Een bestuurlijke regietafel bewaakt onder meer de samenhang. Ook is er een bestuurlijke Zorgtafel Flevoland actief waarover PS zich laat informeren door twee eigen rapporteurs.
Judith: “Het concept van de gebiedstafels werkt naar mijn idee goed. Om statenleden en collegeleden goed van informatie te voorzien en om met betrokken partijen de diepte in te gaan.”
Franco: “De tafels zijn niet zozeer bedoeld voor de politiek, maar meer een bestuurlijk instrument. Het is heel inhoudelijk. Als statenleden hebben wij niet direct interactie met de partijen die aan de tafel zitten. Het gaat meer over technische oplossingen voor een specifiek probleem.”
Beeldvorming en oordeelvorming gescheiden
Judith: “Tot 2020 wisselden in Flevoland beeldvorming en oordeelsvorming elkaar af in één vergadering. Dat is nu gescheiden, onder andere om de oordeelsvormende commissie een helderder profiel ten opzicht van de PS vergadering te geven. Tijdens de beeld- en oordeelsvormende sessies kunnen organisaties en betrokken burgers inspreken. Toen het over de Oostvaardersplassen ging, boden we zo’n 40 personen de ruimte om hun stem te laten horen.
In de oordeelsvormende vergadering gaan partijen met elkaar in gesprek. Ze wisselen hun standpunten uit en bedenken wat vind ik van jouw standpunt?”
Franco: “Sommige statenleden vinden het moeilijk om beeldvorming en oordeelsvorming te scheiden. Daarom hebben we die twee uit elkaar gehaald. Dat werkt goed. Na de verkiezingen kregen statenleden een training waarin alle instrumenten werden uitgelegd. Toch loopt een verhelderende vraag en een suggestieve vraag wel eens door elkaar. Andere statenleden en de voorzitter corrigeren dat meestal.”
Achterbanconsultatie
Franco: “Mijn partij doet veel aan ledencontact en achterbanconsultatie. Daarvoor gebruiken we onder andere onze poll website. Als er politieke spanning op een onderwerp zit, dan gaan wij al ver voor de beeldvorming met onze achterban in gesprek. Insprekers zijn goed voor het proces, maar dat beïnvloedt zelden onze mening.
Op bepaalde onderwerpen komen we stevige, technisch onderlegde personen tegen die ons goed weten te vinden. Wij waken er altijd voor dat we geen enkelvoudig of commercieel belang van een organisatie dienen. Hoor en wederhoor is daarin heel belangrijk.”
Oproep aan andere provincies
Judith: “Wij bereiden ons voor op de participatieverordening. Hiervoor zoek ik ook andere provincies op, maar wat mij betreft kunnen we nog veel meer gezamenlijk optrekken en kennis uitwisselen.”
Franco: “Investeer in onderlinge relaties. Naast de inhoud en politiek geloof ik er erg in dat je gezellige momenten met elkaar moet beleven. Dit komt het politieke proces ten goede en zorgt voor meer coulance naar elkaar toe."