Veranderende Werkwijzen Provinciale Staten Limburg
Geert Frische is voor de vijfde periode Statenlid voor het CDA in Limburg. De provincie Limburg vormde geen coalitie en heeft deze bestuursperiode een extraparlementair college. Gedeputeerden zitten niet namens een partij in het college. Voor plannen zoeken ze wisselende meerderheden in het Limburgs parlement. Geert Frische is naast Statenlid ook al zo’n negen jaar wethouder voor de gemeente Echt-Susteren.
Geert Frische: “De functies Statenlid en wethouder zijn goed te combineren als je integer bent op onderwerpen die je eigen gemeente of regio aangaan. Voor die thema’s ben ik uiteraard geen woordvoerder in de Staten of in de commissie. Agenda technisch is het ook goed te regelen. In de provincie Limburg vergaderen we op vrijdag. Als wethouder heb je enigszins regie op je agenda. Daarom plan ik de lokale en regionale activiteiten in van maandag tot en met donderdag en in avonden en weekenden.”
Geen coalitie, maar een extraparlementair college
“Bij de formatie was er geen meerderheid te vinden die op breed draagvlak in de Staten kon rekenen, want er was weinig chemie tussen partijen om een coalitie te vormen. De extraparlementaire variant lijkt het meeste op een soort zakencollege. Gedeputeerden en mensen met specifieke ervaring en deskundigheid vormden het collegeprogramma. Als GS voorstellen heeft, dan moeten ze zelf op zoek gaan naar meerderheden. De oppositie bestaat formeel niet, maar er is natuurlijk wel frequent overleg.”
Onvoorspelbaarheid maakt het spannend
“We vergaderen op de traditionele manier, maar er is wel degelijk verschil. In een coalitiestructuur is het te voorspellen of je op een meerderheid kon rekenen voor een voorstel. Vaak werd dat achter de schermen al duidelijk. Maar die voorspelbaarheid is nu weg. Dat vind ik soms best complex, want ik ben opgegroeid in de traditionele coalitiestructuur. Maar liefst 30 van de 47 Statenleden zijn nieuw. Zij hebben die bagage van het verleden niet, dus voor hen is dít veelal de normale manier van werken.”
Besluitvorming is transparanter
“Het huidige model zorgt voor een transparantere besluitvorming. Besluiten worden niet in de wandelgangen, maar tijdens het debat genomen. Ik ben voorzitter van het presidium. Na vier bestuursperiodes denk je dat je alles wel een keer hebt meegemaakt. Nu verwonder ik me toch weer iedere keer. Het is een interessante periode. Ik leer elke maand bij en blijf scherp.”
De Burgertop
“In 2018 bracht de eerste Burgertop Limburg de bestuurlijke vernieuwing op gang. Voor inwoners van Limburg een kans om mee te praten en input te geven bij zaken die hen aangaan. De Burgertop bracht honderden inwoners fysiek bij elkaar in voetbalstadions in noord, midden en zuid.
Limburg is een langgerekte provincie: inwoners uit de kop van Mook krijg je niet naar Maastricht om deel te nemen aan zo’n Burgertop. Het was de uitdaging van onze Raad van Advies om een realistische afspiegeling van onze provincie te enthousiasmeren om mee te doen.
Vooraf werden de onderwerpen online opgehaald. Daaruit kwamen thema’s die ook landelijk van belang zijn, zoals: klimaat, vergrijzing, voldoende werkgelegenheid en een goed leefklimaat. De Burgertop is onlangs met een Statenbesluit geïnstitutionaliseerd. Als het weer mag, gaan we dit zeker weer organiseren.”
Een biertje en een bitterbal dragen bij aan goede verhoudingen
“Door corona vergaderen alleen de woordvoerders in de zaal. Het feit dat je elkaar al ruim een jaar niet meer fysiek ontmoet en geen informele momenten met elkaar hebt, zorgt ervoor dat het debat vaker verhardt en verzakelijkt. Je ontmoet elkaar alleen in een strakke, digitale setting en dat komt de onderlinge verhoudingen niet altijd ten goede. Daar heb ik persoonlijk meer last van dan van de extraparlementaire samenwerking. Hopelijk kunnen we vanaf de tweede helft van 2021 alsnog aan de informele relatie werken en met het juiste respect en waardering voor elkaar in het debat ook tot goede resultaten komen. Daar zijn dat biertje en bitterbal vaak goed voor!”